Διδακτική της Μετάφρασης

Στόχος του μαθήματος είναι η εξοικείωση των φοιτητών με τις σημαντικότερες θεωρητικές απόψεις γύρω από τη διδακτική της μετάφρασης και η ανάπτυξη κριτικού πνεύματος σχετικά με τους τρόπους εφαρμογής τους. Στο πλαίσιο αυτό, γίνεται παρουσίαση των βασικών προσεγγίσεων αναφορικά προς τη μέθοδο διδακτικής της μετάφρασης, συγκεκριμένα της καθηγητοκεντρικής και της φοιτητοκεντρικής-συνεργατικής προσέγγισης, εξετάζονται τα πλεονεκτήματα της κάθε μιας και οι διαφορές τους και διερευνώνται οι δυνατότητες συνδυασμού στοιχείων και των δύο με σκοπό τη διαμόρφωση ενός λειτουργικού, διαδραστικού και συνεργατικού πλαισίου παραδόσεων. Παρουσιάζονται επίσης οι σημαντικότερες διδακτικές μέθοδοι, δηλαδή η προσανατολισμένη στη διαδικασία και η προσανατολισμένη στο προϊόν διδασκαλία, τα πλεονεκτήματα και οι διαφορές τους και οι δυνατότητες συνδυαστικής χρήσης τους.

Με την επιτυχή ολοκλήρωση των σπουδών στο μάθημα οι φοιτητές/τριες θα είναι σε θέση να:

• Κατανοήσουν το περιεχόμενο των βασικών μεθόδων διδακτικής της μετάφρασης.
• Aντιλαμβάνονται τα πλεονεκτήματα και τις διαφορές των διαφορετικών τρόπων διδασκαλίας.
• Aντιμετωπίζουν κριτικά τη σύνδεση των προγραμμάτων σπουδών με την αγορά εργασίας.
• Αντιλαμβάνονται και να αξιολογούν τις μεθόδους ενίσχυσης της μεταφραστικής επάρκειας.
• Αντιλαμβάνονται το λάθος ως παιδαγωγικό εργαλείο ενίσχυσης της μεταφραστικής ικανότητας.
• Κατανοούν τη σχέση της θεωρίας με την πράξη της μετάφρασης.
• Αντιλαμβάνονται τη διαφορά μεταξύ εκπαίδευσης και κατάρτισης.
• Αντιλαμβάνονται τη σημασία του πολιτισμικού και του καταστασιακού πλαισίου, των μεταφραστικών οδηγιών, των εξωκειμενικών παραγόντων και του Σκοπού για τον τρόπο διδασκαλίας της μετάφρασης.

1η εβδομάδα: Εισαγωγή στο αντικείμενο της διδακτικής της μετάφρασης – Παρουσίαση των βασικών παιδαγωγικών μεθόδων.

2η εβδομάδα: Ανάλυση των εννοιών «επαγγελματίας» και «ημιεπαγγελματίας» μεταφραστής – Τα χαρακτηριστικά και οι διαφορές τους.

3η εβδομάδα: Η προσανατολισμένη στη διαδικασία και στο προϊόν διδασκαλία.

4η εβδομάδα: Οι εξωκειμενικοί παράγοντες, ο Σκοπός και οι μεταφραστικές οδηγίες ως διδακτικά εργαλεία.

5η εβδομάδα: Το μεταφραστικό πρόβλημα και το μεταφραστικό λάθος ως διδακτικά εργαλεία.

6η εβδομάδα: Μεταφραστική επάρκεια: ορισμοί και χαρακτηριστικά.

7η εβδομάδα: Μέθοδοι ενίσχυσης της μεταφραστικής ικανότητας.

8η εβδομάδα: Δημιουργικότητα και μετάφραση: ορισμοί και χαρακτηριστικά.

9η εβδομάδα: Μέθοδοι ενίσχυσης της δημιουργικότητας.

10η εβδομάδα: Μέθοδοι αξιολόγησης των φοιτητών.

11η εβδομάδα: Μετάφραση και αγορά εργασίας – Συγκλίσεις και αποκλίσεις.

12η εβδομάδα: Ο μεταφραστής και η αγορά εργασίας: η έννοια της διαπργμάτευσης με τους πελάτες.

13η εβδομάδα: Προγράμματα σπουδών και αγορά εργασίας: σχέσεις και διαδράσεις.

Anderman, Gunilla & Rogers, Margaret (2000). “Translator Training between Academia and Profession: A European Perspective”. Ch. Schäffner & B. Adab (Eds.). Developing Translation Competence. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Co. 63-76.

Angelone, Erik (2010). “Uncertainty, uncertainty management, and metacognitive problem solving in the translation task”. G.M. Shreve & e. Angelone (Eds.). Translation and Cognition. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Co. 17.40.

Arrojo, Rosemary (2005). “The ethics of translation in contemporary approaches to translator training”. M. Tennent (Ed.). Training for the New Millennium. Pedagogies for translation and interpreting. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Co. 225-248.

Bernardini, Silvia (2004). “The theory behind the practice”. K. Malmkjær (Ed.). Translation in Undergraduate Degree Programmes. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Co. 17-29.

Calzada Pérez, Maria (2005). “Applying Translation Theory in Teaching”. New Voices in Translation Studies 1. 1-11.

Chesterman, Andrew (2000). “Teaching strategies for emancipatory translation”. C. Schäffner & B. Adab (Eds.). Developing Translation Competence. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Co. 77-89.

Dam-Jensen, Helle (2012). “Decision-making in Translation. A Pilot Study of Students’ Translation Processes”. Fachsprache 3-4. 146-164.

Dancette, Jeanne (2000). “Process-Oriented Research in Translation”. N. Rastogi-Vasandani (Ed.). The Translation Initiative – Teaching and Training. Hyderabad. 130-146.

Durban, Chris & Martin, Tim & Mossop, Brian & Schwartz, Ros & Searls-Ridge, Courtney (2003). “Translator training & the real world: Concrete suggestions for bridging the gap”. Translation journal 7(1). 1–35.

Fox, Olivia (2000). “The Use of Translation Diaries in a Process-Oriented Translation Teaching Methodology”. Ch. Schäffner & B. Adab (Eds.). Developing Translation Competence. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Co. 114-130.

Fraser, Janet (2000). “What Do Real Translators Do? Developing the Use of TAPs from Professional Translators”. S. Tirkkonen-Condit & R. Jääskeläinen (Eds.). Tapping and Mapping the Processes of Translation and Interpreting. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Co. 111-122.

Gile, Daniel (2009). Basic Concepts and Models for Interpreter and Translation Training. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Co.

González Davies, María (2004a). “Undergraduate and postgraduate translation degrees. Aims and expectations”. K. Malmkjær (Ed.). Translation in Undergraduate Degree Programmes. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Co. 67-81.

González Davies, María (2004b). Multiple Voices in Translation Classroom. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Co.

González Davies, María (2005). “Minding the process, improving the product. Alternatives to traditional translator training”. M. Tennent (Ed.). Training for the New Millennium. Pedagogies for translation and interpreting. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Co. 67-82.

Gouadec, Daniel (2007). Translation as a Profession. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Co.

Hörmann, Patricia (1992). “Introducing theory in a course of translation: a Chilean case study”. Teaching Translation and Interpreting. Training, Talent and Experience. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Co. 57-62.

Jääskeläinen, Ritta & Kujamäki, Pekka & Mäkisalo, Jukka (2011). “Towards professionalism or against it? Dealing with the changing world in translation research and translator education”. Across Languages and Cultures 12(2). 143–156.

Katan, David (2011). “Occupation or profession: A survey of the translators’ world”. R. Sela-Sheffy & M. Schlesinger (Eds.). Identity and Status in the Translational Profession. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Co. 65-88.

Kearns, John (2012). “Curriculum Ideologies in Translator and Interpreter Training”. S. Hubscher-Davidson & Michal Borodo (Eds.). Global Trends in Translator and Interpreter Training. London/New York: Continuum. 11-30.

Kiraly, Donald C. (1995). Pathways to Translation: Pedagogy and Process Translation Studies. Kent/Ohio/London, England: Kent State University Press.

Kiraly, Donald C. (2000). A Social Constructivist Approach to Translator Education; Empowering the Translator. Manchester: St. Jerome Publishing.

Kiraly, Donald C. (2001). A Social Constructivist Approach to Translator Education. Empowerment from Theory to Practice. London: Routledge.

Kiraly, Donald (2012). “Skopos Theory Goes to Pracxis: Puerposeful Translation and Emergent Translation Project”. mTm. A Translation Journal 4. 119-144.

Kuprs-Losereit, Sigrid (1985). “The problem of translation error evaluation”. Ch. Tietford & A.E. Hieke (Eds.). Translation in Foreign Language Teaching and Testing. Tübingen: Gunter Narr. 169-179.

Kussmaul, Paul (1993). Training the Translator. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Co.

Lederer, Marianne (2007). “Can Theory Help Translator and Interpreter Trainers and Trainees?”. The Interpreter and Translator Trainer 1(1). 15-35.

Lee-Jahnke, Hannelore (2005). “New Cognitive Approaches in Process-Oriented Translation Training”. META 50(2). 359-377.

Li, Defeng (2007). “Translation curriculum and pedagogy: Views of administrators of translation services”. Target 19(1). 105-133.

Lörscher, Wolfgang (1994). “Process-Oriented Research into Translation and Implications for Translation Teaching”. Lettras 8. 38-54.

Mackenzie, Rosemary (2004). “The competencies required by the translator’s roles as a professional”. K. Malmkjær (Εd.). Translation in Undergraduate Degree Programmes. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Co. 31-38.

Malkiel, Brenda (2006). “The effect of translator training on interference and difficulty”. Target 18(2). 337-366.

Malmkjær, Kirsten (2004). “Translation as an academic discipline”. K. Malmkjær (Εd.). Translation in Undergraduate Degree Programmes. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Co. 1-8.

Mitchell-Schuitevoerder, Rosemary (2013). “A project-based methodology in translator training”. C. Way & S. Vabdepite & R. Meylaerts & M. Bartolomiejczyk (Eds.). Tracks and Treks in Translation Studies. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Co. 127-142.

Mossop, Brian (1999). “What should be taught at translation school?”. Innovation in translator and interpreter training. .

Nord, Christiane (1992). “Text Analysis in Translator Training”. C. Dollerup & A. Loddegaard (Eds.). Teaching Translation and Interpreting. Training, talent and Experience. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Co. 39-48.

Nord, Christiane (²2001). Translation as a Purposeful Activity. Functionalist Approaches Explained. Manchester: St. Jerome Publishing.

Nord, Christiane (2005a). “Training functional translators”. M. Tennent (Ed.). Training for the New Millennium. Pedagogies for translation and interpreting. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Co. 209-223.

Oittinen, Riitta (1992). “Teaching Translation of Fiction – A Dialogic Point of View”. C. Dollerup & A. Loddegaard (Eds.). Teaching Translation and Interpreting. Training, talent and Experience. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Co. 75-80.

Pym, Anthony (1992). “Translation Error Analysis and the Interface with Language and Teaching”. C. Dollerup & A. Loddegaard (Eds.). Teaching Translation and Interpreting. Training, talent and Experience. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Co. 279-290.

Pym, Anthony (1993). Epistemological Problems in Translation and its Teaching. Calceit: Edicions Caminade.

Pym, Anthony (2011). “Translator training”. K. Malmkjær & K. Windle (Eds.). The Oxford Handbook of Translation Studies, Oxford: Oxford University Press. 313-322.

Robinson, Douglas (1997). Becoming a Translator: An Accelerated Course. London and New York: Routledge.

Schäffner, Christina (2004). “Developing professional translation competence without a notion of translation”. K. Malmkjær (Εd.), Translation in Undergraduate Degree Programmes. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Co. 113-126.

Schopp, Jürgen F. (2006). “How Good is an Authentic Commission for Teaching Translation?”. Translation Ireland. New Vistas in Translator and Interpreter Training 17(1). Torino: Trauben.

Snell-Hornby, Mary (1992). “The professional translator of tomorrow: language specialist or all-round expert?”. C. Dollerup & A. Loddegaard (Eds.). Teaching Translation and Interpreting. Training, talent and Experience. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Co. 9-22.

Superceanu, Rodica (2004). “Translation procedures: A didactic perspective”. Perspectives 12(3). 194-207.

Tirkkonen-Condit, Sonja (1989). “Professional vs. non-professional translation: A think-aloud protocol study”. C. Séguinot (Εd.). The translation process. Toronto: H.G. Publications. 73–85.

Tirkkonen-Condit, Sonja (1996). “What is in the black box? Professionality in translational decisions in the light of TAP research”. A. Lauer & W. Wilss (Eds). Übersetzungswissenschaft im Umbruch: Festschrift für Wolfram Wills zum 70. Geburtstag. Tübingen: Gunter Narr Verlag. 251–256.

Ulrych, Margherita (2005). “Training translators: Programmes, curricula, practices”. M. Tennent (Ed.). Training for the New Millennium. Pedagogies for translation and interpreting. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Co. 3-34.

Vienne, Jeanne (2000). “Which Competences Should We Teach to Future Translators, and How?”. Ch. Schäffner & B. Adab (Eds.). Developing Translation Competence. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Co. 91-100.

Washbourne, Kelly (2015). “Learning to Fail: Unsuccessful Translation as Pedagogical Resource”. Current Trends in Translation Teaching and Learning E 2. 285-320.

Δημητρούλια, Τιτίκα. (2010). “Οι νέες τεχνολογίες στη Διδακτική της μετάφρασης”. Ε. Λάμπρου & Γ. Φλώρος (Επιμ.). Η Διδακτική της μετάφρασης στον ελληνόφωνο χώρο: σύγχρονες τάσεις και προοπτικές. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα. 192-209.

Κελάνδριας, Παναγιώτης (2016). Λειτουργική διδακτική της Μετάφρασης. Αθήνα: Δίαυλος.

Παριανού, Αναστασία (2010). “Διδακτική της ειδικής μετάφρασης: λειτουργική προσέγγιση και περιφερειακές γλώσσες”. Ε. Λάμπρου & Γ. Φλώρος (Επιμ.). Η Διδακτική της μετάφρασης στον ελληνόφωνο χώρο: σύγχρονες τάσεις και προοπτικές. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα. 95-114.

Στην τάξη.

To μάθημα είναι δίωρο και, με εξαίρεση το πρώτο μάθημα όπου ο διδάσκων παρουσιάζει τον τρόπο διεξαγωγής του μαθήματος και τις βασικές διδακτικές μεθόδους, διεξάγεται μέσω διαλογικής συζήτησης κατόπιν παρουσίασης μιας θεματικής ενότητας από έναν φοιτητή κάθε φορά.

Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία.

Η αξιολόγηση γίνεται μέσω γραπτών απαλλακτικών εργασιών σε δύο φάσεις. Οι φοιτητές, αφού επιλέξουν το προς ανάλυση θέμα κατόπιν συζήτησης με τον διδάσκοντα, παρουσιάζουν τις εργασίες τους ενώπιον ολόκληρης της τάξης εξηγώντας το προς ανάπτυξη θέμα και τον τρόπο με τον οποίο το αναπτύσσουν με σκοπό, μέσα από διαλογική συζήτηση, να αξιολογηθεί ο τρόπος με τον οποίο προσέγγισαν το θέμα τους, να γίνουν παρατηρήσεις και βελτιωτικές παρεμβάσεις. Σε αυτό το στάδιο αξιολογείται η μέθοδος και η διαχείριση των βιβλιογραφικών πηγών. Ακολούθως, οι εργασίες παραδίδονται στον διδάσκοντα ολοκληρωμένες εντός εύλογου χρονικού διαστήματος. Η αξιολόγηση του τελικού παραδοτέου αφορά το αποτέλεσμα.