Το μάθημα αποσκοπεί στην εκπαίδευση των φοιτητών στο απαιτητικό είδος της νομικής μετάφρασης, στην ενίσχυση των νομικών τους γνώσεων και των γλωσσικών τους τεχνικών. Στόχος του είναι η εξοικείωση των φοιτητών με το νομικό περιβάλλον ως βάση για τη νομική μετάφραση. Προσφέρει επίσης στους φοιτητές την ευκαιρία να μελετήσουν βασικά στοιχεία του βρετανικού δικαίου και του ελληνικού δικαίου και να αποκτήσουν σημαντικές γνώσεις σχετικά με τις διαφορές μεταξύ του εθιμικού δικαίου και του ηπειρωτικού δικαίου  και τα προβλήματα που αυτές οι διαφορές θέτουν στους μεταφραστές σε εννοιολογικό επίπεδο και, κατ' επέκταση, σε επίπεδο ορολογίας. Η ενότητα αυτή επιδιώκει επίσης να αναπτύξει τη μετάφραση των δεξιοτήτων των φοιτητών σε μια ποικιλία των νομικών γλωσσικών ποικιλιών και επιπέδων ύφους, αλλά και να τους διδάξει πώς να χρησιμοποιούν αποτελεσματικά πηγές τεκμηρίωσης και να κάνουν κατάλληλη χρήση των ερευνητικών εργαλείων για την επίλυση των ειδικών προβλημάτων που χαρακτηρίζουν τα νομικά κείμενα.

Με την ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές θα μπορούν να:

• κατανοούν τις αρχές της νομικής μετάφρασης και τις βασικές έννοιες των Νομικών Μεταφραστικών Σπουδών (Legal Translation Studies)
• κατανοoύν τη σημασία του συγκριτικού δικαίου για τη νομική μετάφραση
• γνωρίζουν τις ιδιαιτερότητες της νομικής γλώσσας και της επιτελεστικής της ισχύος
• έχουν επίγνωση της έλλειψης εννοιολογικής ισοδυναμίας και να χρησιμοποιούν κατάλληλες στρατηγικές για την αντιμετώπισή της
• χρησιμοποιούν τη νομική ορολογία σε καλά διατυπωμένα και σωστά δομημένα κείμενα
• μεταφράζουν ημι-ειδικά και ειδικά περιγραφικά και κανονιστικά νομικά κείμενα με ακρίβεια και συνεκτικότητα.
• να δικαιολογούν τις μεταφραστικές τους επιλογές με βάση τη θεωρία μετάφρασης που έχουν διδαχθεί.

1η εβδομάδα: Εισαγωγή στο δίκαιο: ορισμός και περιγραφή των διαφόρων νομικών συστημάτων, διαφορές εθιμικού και ηπειρωτικού δικαίου.

2η εβδομάδα: Γλώσσα και δίκαιο: εγγενής σχέση μεταξύ των δύο. Η έμφαση στη γλωσσική μορφή του νόμου (ο νόμος δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς γλώσσα/η νομική εγκυρότητα δεν μπορεί να καθιερωθεί χωρίς τη γλώσσα/η σημασία της επιτελεστικής ισχύος της νομικής γλώσσας). Πρακτική άσκηση: Σύγκριση και αντιπαραβολή πρωτότυπων και μεταφρασμένων νομικών κειμένων.

3η εβδομάδα: Έλλειψη ισοδυναμίας σε εννοιολογικό επίπεδο: Ορολογία (ισοδυναμία, οιονεί ισοδυναμία, έλλειψη ισοδυναμίας). Η δομή των δικαστηρίων στην Αγγλία, την Ουαλία, τη Σκωτία, τη Βόρεια Ιρλανδία και την Ελλάδα. Στρατηγικές για την υπέρβαση των ορολογικών προβλημάτων. Πρακτική άσκηση: Μετάφραση στα αγγλικά ενός κειμένου σχετικά με τις πηγές και τους τύπους του ελληνικού δικαίου.

4η εβδομάδα: Έλλειψη ισοδυναμίας σε εννοιολογικό επίπεδο: Πρακτική άσκηση: Μετάφραση στα αγγλικά ενός κειμένου σχετικά με τις πηγές και τους τύπους του ελληνικού δικαίου (συνέχεια).

5η εβδομάδα: Έλλειψη ισοδυναμίας σε εννοιολογικό επίπεδο: Πρακτική άσκηση: Μετάφραση στα αγγλικά ενός κειμένου σχετικά με τη διάρθρωση της ελληνική δικαιοσύνης (αστικά δικαστήρια).

6η εβδομάδα: Έλλειψη ισοδυναμίας σε εννοιολογικό επίπεδο: Πρακτική άσκηση: Μετάφραση στα αγγλικά ενός κειμένου σχετικά με τη διάρθρωση της ελληνική δικαιοσύνης (ποινικά δικαστήρια).

7η εβδομάδα: Έλλειψη ισοδυναμίας σε εννοιολογικό επίπεδο: Πρακτική άσκηση: Μετάφραση στα αγγλικά ενός κειμένου σχετικά με τη διάρθρωση της ελληνική δικαιοσύνης (διοικητικά δικαστήρια).

8η εβδομάδα: Έλλειψη ισοδυναμίας σε εννοιολογικό επίπεδο: Πρακτική άσκηση: Μετάφραση στα αγγλικά ενός κειμένου σχετικά με τη διάρθρωση της ελληνική δικαιοσύνης (ειδικά δικαστήρια).

9η εβδομάδα: Βασικά χαρακτηριστικά της νομικής γλώσσας (στοιχεία της γενικής γλώσσας στην ειδική νομική γλώσσα: χρήση λατινισμών, χρήση μακροσκελών ονοματικών φράσεων, εκτενής χρήση παθητικής φωνής, διπλή άρνηση και πολύπλοκες γραμματικές δομές, μακροπερίοδος λόγος, χρήση δευτερευουσών προτάσεων κ.ά.). Πρακτική άσκηση: Μετάφραση στα αγγλικά διαθήκης.

10η εβδομάδα: Ασάφεια και αοριστίες: εφιάλτης και αναγκαιότητα (έμφαση στις δυσμενείς συνέπειες της ασάφειας στις οδηγίες προς τους ενόρκους και στις δυσμενείς συνέπειες της σαφήνειας στις συμβάσεις). Συζήτηση με βάση αυθεντικά κείμενα και διερεύνηση πιθανών μεταφραστικών στρατηγικών. Πρακτική άσκηση: Μετάφραση στα αγγλικά ενός ατομικού ασφαλιστηρίου.

11η εβδομάδα: Διακειμενικότητα στη νομική μετάφραση. Πρακτική άσκηση: Μετάφραση στα αγγλικά ενός ατομικού ασφαλιστηρίου (συνέχεια).

12η εβδομάδα: Γλωσσικές παγίδες για τον μεταφραστή: ψευδόφιλες λέξεις, περιπτώσεις πολυσημίας και έκτυπα. Πρακτική άσκηση: Μετάφραση στα αγγλικά μιας ένορκης κατάθεσης.

13η εβδομάδα: Πρακτική άσκηση: Μετάφραση στα αγγλικά ενός πληρεξουσίου. Ανακεφαλαίωση, επίλυση αποριών.

Βασικό Σύγγραμμα:

Νανάκη, Ε. (2016) Ελληνοαγγλικό Νομικό Γλωσσάρι. Εκδόσεις Ε. Νανάκη

Προτεινόμενη Βιβλιογραφία:

Agallopoulou, P. (2005) Basic Concepts of Greek Civil Law. Athens: Sakkoulas.

Alcaraz Varó, E. & Hughes, B. (2002) Legal translation explained. Manchester: St Jerome.

Βαλεοντής, Κ.Ε. &  Κριμπάς Π. Γ. (2014) Νομική γλώσσα, νομική ορολογία: θεωρία και πράξη. Αθήνα: Νομική Βιβλιοθήκη/Ελληνική Εταιρεία Ορολογίας 

Bhatia, V.K. (1993) Analysing Genre: Language in Professional Settings. London: Longman.

Βαλεοντής, Κ.Ε. & Κριμπάς, Π.Γ. (2014) Νομική γλώσσα, νομική ορολογία: θεωρία και πράξη. Αθήνα: Νομική Βιβλιοθήκη/Ελληνική Εταιρεία Ορολογίας.

Bowers, F. (1989) Linguistic Aspects of Legislative Expression. Vancouver: University of British Columbia.

Cao, D. (2007) Translating Law. Clevedon: Multilingual Matters.

Desblache, L. (ed) (2001) Aspects of Specialised Translation. Paris: La Maison du Dictionnaire.

Gibbons, J. (ed.) (1994) Language and the Law. London: Longman.

Harris, P. (2006) An Introduction to Law. Cambridge: CUP.

Kerameus, K. & Kozyris, P. (eds.) (2006) Introduction to Greek Law. Athens: Sakkoulas.

Langford, I. (2000) "Forensic Semantics: The Meaning of Murder, Manslaughter and Homicide," Forensic Linguistics, 7: 1, 72-94.

Mayoral Asensio, R. (2003) Translating Official Documents. Manchester: St Jerome.

Matoesian, G. (1999) "Intertextuality, Affect, and Ideology in Legal Discourse," Text, 19:1, 73-109.

Morris, M. (1995) Translation and the Law, American Translators Association Scholarly Monograph Series, Amsterdam: John Benjamins.

Nelken, D. (ed.). 1996. Law as Communication. Brookfield: Dartmouth Pub. Co.

Posner, R. A. (1988). Law and Literature: A Misunderstood Relation. Cambridge, MA: Harvard University Press.

Šarcevic, S. (1997) New Approach to Legal Translation. New York: Aspen Publishers.

Schäffner, C. (1998) “Parallel Texts in Translation”. In L. Bowker, M. Cronin, D. Kenny & J. Pearson (eds) Unity in Diversity: Current Trends in Translation Studies. Manchester: St Jerome.

Spencer, A. 1980. Noun-verb expression in legal English. Birmingham: Language Studies Unit, University of Aston.

Storey-Whyte, K. (1999) "KISSing the Jury," Forensic Linguistics, 4, 280-286.

Tomaszczyk, J. (1999). Aspecs of Legal Language and Legal Translation. Łodz: Łodz University Press.

Turnpin, C. & Tomkins, A. (2007) British Government and the Constitution. Cambridge: Cambridge University Press.

To μάθημα έχει την υβριδική μορφή διάλεξης-εργαστηρίου. Βασίζεται σε μεγάλο μέρος στο διάλογο με τους φοιτητές και στα σχόλιά τους. Εργαστηριακές ασκήσεις παρουσιάζουν πρακτικές πτυχές των ζητημάτων που καλύπτονται και περιγράφονται στην θεωρία. Γίνεται χρήση εποπτικών μέσων, καθώς και πρακτική εξάσκηση στη μετάφραση ποικίλων οικονομικών κανονιστικών κειμένων με αναφορά στη θεωρία. Διατίθεται υλικό που καλύπτει όλη τη διδακτέα ύλη. Η διάθεση του υλικού αυτού γίνεται μέσω της πλατφόρμας e-class.

Γίνεται χρήση εποπτικών μέσων, κυρίως  παρουσιάσεων powerpoint, προβολής βίντεο και χρήσης πηγών στο Διαδίκτυο. Η διάθεση του υλικού του μαθήματος γίνεται μέσω της πλατφόρμας Open e-class.

Το μάθημα εξετάζεται με τελική γραπτή εξέταση (80%), ήτοι μετάφραση από τα Ελληνικά προς τα Αγγλικά οικονομικού κειμένου 300 λέξεων περίπου και σχολιασμό συγκεκριμένων μεταφραστικών προβλημάτων καθώς και με ατομική εργασία (20%), ήτοι  κατάρτιση γλωσσαρίου με βάση δικαστικές αποφάσεις του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) σε τομείς όπως το δίκαιο του ανταγωνισμού, η φορολογία, η κοινή εξωτερική πολιτική, ο πολιτισμός, κλπ. Επιτρέπεται η χρήση μονόγλωσσων, δίγλωσσων και πολύγλωσσων λεξικών, ειδικών και γενικών. Δεν επιτρέπεται η χρήση σημειώσεων.