Το μάθημα επικεντρώνεται στη μετάφραση θεσμικών κειμένων της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων οικονομικών, νομικών και πολιτικών εγγράφων από τα γαλλικά στα ελληνικά. Οι φοιτητές μαθαίνουν για τη διαχείριση ορολογίας, τα εργαλεία μετάφρασης και τις εξειδικευμένες τεχνικές μετάφρασης για κείμενα της ΕΕ.

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές θα είναι σε θέση να:

• κατανοούν ότι ένα κείμενο αφετηρίας μπορεί να μεταφραστεί για πολλούς και διαφορετικούς σκοπού
• κατανοούν ότι η μετάφραση οικονομικών, νομικών και πολιτικών κειμένων είναι διαδικασίας λήψης αποφάσεων στην οποία, εκτός από τον μεταφραστή, συμμετέχουν διάφοροι εξωκειμενικοί παράγοντες (εμπνευστής, εντολέας, χρήστης και δέκτης του μεταφράσματος, δημιουργός του κειμένου αφετηρίας) που συμβάλλουν στη διαμόρφωση του περιεχομένου και της μορφής του μεταφράσματος
• μεταφράζουν οικονομικά, νομικά και πολιτικά κείμενα υψηλού βαθμού ειδίκευσης
• αναζητούν και να χρησιμοποιούν πηγές πληροφόρησης και τεκμηρίωσης σχετικές με το θεματικό πεδίο του κειμένου αφετηρίας
• εφαρμόζουν τις μεθόδους τεκμηρίωσης της οικονομικής ορολογίας μέσα από τη χρήση πάσης φύσης ορολογικών διαδικτυακών πόρων
• διαχειρίζονται τα λεξιλογικά χαρακτηριστικά των οικονομικών κειμένων (διεθνισμούς, συντομογραφίες, σύνθετες και παράγωγες λέξεις, ιδιωτισμούς)
• διαχειρίζονται τα σημασιολογικά χαρακτηριστικά των οικονομικών, νομικών και πολιτικών κειμένων (εκμεταφορισμός, συνωνυμία, ομωνυμία και πολυσημία)
• μεταφράζουν οικονομικά, νομικά και πολιτικά κείμενα για διαφορετικούς σκοπούς και αποδέκτες

1η εβδομάδα: Εισαγωγή στα Θεσμικά Κείμενα ΕΕ.

Εισαγωγική παρουσίαση των τριών ειδών θεσμικών κειμένων (οικονομικά, νομικά, πολιτικά) μέσω αντιπροσωπευτικών παραδειγμάτων από τη βάση EUR-Lex. Αναλυτική επεξήγηση της πλοήγησης στην πλατφόρμα europa.eu για την αναζήτηση και ανάκτηση θεσμικών κειμένων. Λεπτομερής ανάλυση των βασικών χαρακτηριστικών κάθε είδους κειμένου με έμφαση στις δομικές και υφολογικές ιδιαιτερότητες. Συστηματική εισαγωγή στη θεσμική ορολογία της ΕΕ μέσω της βάσης ΙΑΤΕ. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: Πρακτική εξάσκηση στην πλοήγηση και χρήση των βάσεων ΙΑΤΕ και EUR-Lex για την αναζήτηση ορολογίας και παράλληλων κειμένων.

2η εβδομάδα: Οικονομικά Κείμενα ΕΕ - Βασικές Έννοιες.

Συστηματική μελέτη της δομής και του περιεχομένου των δελτίων τύπου οικονομικού περιεχομένου της ΕΕ. Μεθοδική καταγραφή και κατηγοριοποίηση της βασικής οικονομικής ορολογίας από επιλεγμένα κείμενα. Εκτενής εξάσκηση στη χρήση της βάσης ΙΑΤΕ για την τεκμηρίωση οικονομικών όρων. Αναλυτική παρουσίαση της τυπικής δομής των οικονομικών εκθέσεων της ΕΕ. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: Καθοδηγούμενη μετάφραση ενός απλού οικονομικού κειμένου με έμφαση στην ορολογική συνέπεια.

3η εβδομάδα: Οικονομικά Κείμενα ΕΕ - Ειδικά Θέματα.

Διεξοδική ανάλυση της δομής και του περιεχομένου των εκθέσεων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας με έμφαση στις ιδιαιτερότητες του οικονομικού λόγου. Συστηματική εξοικείωση με την ορολογία της νομισματικής πολιτικής και των χρηματοοικονομικών εκθέσεων μέσω της μελέτης αυθεντικών κειμένων. Εισαγωγή στη χρήση εργαλείων μεταφραστικής μνήμης για την επίτευξη ορολογικής συνέπειας στα οικονομικά κείμενα. Πρακτική αντιμετώπιση μεταφραστικών προκλήσεων σε εξειδικευμένα οικονομικά κείμενα υψηλής πολυπλοκότητας. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: Ολοκληρωμένη μετάφραση αποσπάσματος έκθεσης της ΕΚΤ με χρήση μεταφραστικών εργαλείων και ορολογικών βάσεων.

4η εβδομάδα: Νομικά Κείμενα ΕΕ -- Εισαγωγή.

Εμπεριστατωμένη μελέτη της δομής και των χαρακτηριστικών των κανονισμών και οδηγιών της ΕΕ μέσω αντιπροσωπευτικών παραδειγμάτων. Συστηματική εξοικείωση με την τυποποιημένη νομική ορολογία της ΕΕ και τους καθιερωμένους όρους μέσω της βάσης ΙΑΤΕ. Αναλυτική παρουσίαση των τεχνικών αναζήτησης και τεκμηρίωσης νομικών όρων με έμφαση στη διαγλωσσική αντιστοίχιση. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: Καθοδηγούμενη μετάφραση επιλεγμένων άρθρων από κανονισμό της ΕΕ με έμφαση στην τήρηση των συμβάσεων νομικής μετάφρασης.

5η εβδομάδα: Νομικά Κείμενα ΕΕ - Ειδικά Θέματα.

Εμπεριστατωμένη ανάλυση οδηγιών και αποφάσεων της ΕΕ με έμφαση στις νομικές και γλωσσικές ιδιαιτερότητες κάθε είδους. Μεθοδική προσέγγιση στη διαχείριση σύνθετης νομικής ορολογίας και εξειδικευμένων νομικών εννοιών. Πρακτική εφαρμογή τεχνικών αναζήτησης και παραπομπής σε νομολογία της ΕΕ. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: Ολοκληρωμένη μετάφραση επιλεγμένων τμημάτων οδηγίας με έμφαση στην ακρίβεια και συνέπεια της νομικής ορολογίας.

6η εβδομάδα: Πολιτικά Κείμενα ΕΕ -- Εισαγωγή.

Αναλυτική παρουσίαση της δομής και των χαρακτηριστικών των ανακοινώσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ανάλυση της δομής των πολιτικών κειμένων με έμφαση στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του διπλωματικού λόγου. Συστηματική μελέτη δελτίων τύπου της ΕΕ με έμφαση στα υφολογικά και δομικά χαρακτηριστικά τους. Εντατική εξάσκηση στην αναγνώριση και απόδοση της επίσημης πολιτικής ορολογίας της ΕΕ. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: Καθοδηγούμενη μετάφραση ανακοίνωσης της Επιτροπής με έμφαση στην απόδοση του διπλωματικού ύφους.

7η εβδομάδα: Εμβάθυνση σε Πολιτικά Κείμενα.

Εκτενής ανάλυση ανακοινώσεων πολιτικής στρατηγικής της ΕΕ και των ιδιαίτερων μεταφραστικών προκλήσεων. Μεθοδική εξέταση της σύνδεσης μεταξύ ανακοινώσεων και δελτίων τύπου για την εξασφάλιση μεταφραστικής συνοχής. Συστηματική μελέτη του διπλωματικού ύφους και των τεχνικών απόδοσής του στη γλώσσα-στόχο. Πρακτική αντιμετώπιση προκλήσεων στη μετάφραση πολιτικού λόγου με έμφαση στις πολιτισμικές διαφορές. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: Ολοκληρωμένη μετάφραση πολιτικής απόφασης με έμφαση στη διατήρηση του διπλωματικού ύφους.

8η εβδομάδα: Ψηφίσματα και Συμπεράσματα Συμβουλίου.

Λεπτομερής ανάλυση της δομής και των γλωσσικών συμβάσεων των ψηφισμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Εμπεριστατωμένη μελέτη των συμπερασμάτων του Συμβουλίου με έμφαση στα υφολογικά χαρακτηριστικά. Εντατική εξάσκηση στη διαχείριση και απόδοση λεπτών πολιτικών αποχρώσεων στη μετάφραση. Ανάπτυξη στρατηγικών για την ακριβή μεταφορά της πολιτικής πρόθεσης στο κείμενο-στόχο. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: Καθοδηγούμενη μετάφραση ψηφίσματος με έμφαση στην πιστή απόδοση των πολιτικών μηνυμάτων.

9η εβδομάδα: Πολιτικές Εκθέσεις και Αναφορές.

Διεξοδική ανάλυση της δομής και των στόχων των πολιτικών εκθέσεων της ΕΕ με έμφαση στη μεταφραστική προσέγγιση. Συστηματική καταγραφή και κατηγοριοποίηση της εξειδικευμένης πολιτικής ορολογίας από επιλεγμένα κείμενα. Εντατική εξάσκηση στην αντιμετώπιση προκλήσεων κατά τη μετάφραση σύνθετων πολιτικών αναφορών. Ανάπτυξη τεχνικών μεταφραστικής απόδοσης σύνθετων πολιτικών εννοιών και όρων. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: Ολοκληρωμένη μετάφραση αποσπάσματος πολιτικής έκθεσης με έμφαση στην ακρίβεια και συνοχή.

10η εβδομάδα: Μεταφραστικά Εργαλεία και Post-editing Θεσμικών Κειμένων.

Εισαγωγή στο eTranslation για τη μετάφραση νομικών, οικονομικών και πολιτικών κειμένων της ΕΕ. Εισαγωγή στη χρήση του SDL Trados Studio για τη διαχείριση θεσμικών μεταφραστικών έργων. Πρακτική εφαρμογή τεχνικών μετεπεξεργασίας μηχανικά μεταφρασμένου κειμένου σε κείμενα νομικού, οικονομικού και πολιτικού περιεχομένου. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: Εφαρμογή τεχνικών μετεπιμέλειας μηχανικά μεταφρασμένου κειμένου σε θεσμικά κείμενα.

11η εβδομάδα: Διαχείριση Ορολογίας Θεσμικών Κειμένων.

Εκπαίδευση στη δημιουργία και διαχείριση εξειδικευμένων γλωσσαρίων για θεσμικά κείμενα της ΕΕ. Εξάσκηση στην αξιοποίηση παράλληλων σωμάτων κειμένων για την τεκμηρίωση ορολογίας. Εξάσκηση στη διαχείριση ορολογίας. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: Δημιουργία εξειδικευμένου γλωσσαρίου νομικών, οικονομικών και πολιτικών όρων.

12η εβδομάδα: Επανάληψη και Σύνθεση.

Συνολική ανασκόπηση των βασικών αρχών μετάφρασης νομικών, οικονομικών και πολιτικών κειμένων της ΕΕ. Συστηματική καταγραφή και ανάλυση των συνηθέστερων μεταφραστικών προκλήσεων ανά είδος κειμένου. Εξάσκηση στην αντιμετώπιση σύνθετων μεταφραστικών ζητημάτων μέσω μελετών περίπτωσης. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: Παρουσίαση και αξιολόγηση των ατομικών εργασιών με έμφαση στην ανταλλαγή καλών πρακτικών. Συγκριτική αξιολόγηση μεταφράσεων από το portfolio των φοιτητών.

13η εβδομάδα: Τελική Αξιολόγηση.

Παρουσιάσεις επιλεγμένων μεταφραστικών έργων από τους φοιτητές με έμφαση στην τεκμηρίωση των επιλογών. Συλλογική συζήτηση βέλτιστων πρακτικών στη μετάφραση θεσμικών κειμένων της ΕΕ. Συνολική ανασκόπηση του μαθήματος και προετοιμασία για την τελική αξιολόγηση. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: Τελική προετοιμασία και αξιολόγηση του portfolio μεταφράσεων.

Υποχρεωτική Βιβλιογραφία

Drugan, J., Strandvik, I., & Vuorinen, E. (2018). Translation quality, quality management, and agency: Principles and practice in the European Union institutions. Springer.
European Union. (2021). Interinstitutional style guide. Publications Office of the European Union.
Publications Office of the European Union. (2021). Διοργανικό εγχειρίδιο σύνταξης κειμένων. Luxembourg: Publications Office of the European Union.

Προτεινόμενη Βιβλιογραφία

Κελάνδριας, Παναγιώτης (2007). Η Μετάφραση των Οικονομικών Κειμένων. Αθήνα: Δίαυλος.
Felici, A. (2019). The challenge of multilingual plain language in translation-mediated Swiss administrative communication. Translation Spaces.
House, J. (2015). Translation Quality Assessment: Past and Present. London: Routledge.
Strandvik, I. (2018). EU Translation Quality Guidelines. Publications Office of the European Union.

Διαδικτυακοί Πόροι ΕΕ

EUR-Lex
IATE
EU Style Guide

Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία
SDL Trados Studio
MemoQ
Μεταφραστικές μνήμες
Εργαλεία ποιοτικού ελέγχου

Η αξιολόγηση των φοιτητών γίνεται καθ' όλη τη διάρκεια του εξαμήνου με κριτήριο τη συμμετοχή τους στη διδακτική διαδικασία και την ανταπόκρισή τους στην επεξεργασία των ανατιθέμενων ασκήσεων. Η τελική αξιολόγηση και βαθμολόγηση γίνεται αποκλειστικά με γραπτή εξέταση (100% του τελικού βαθμού).

Γραπτή εξέταση (100%)
- Θεωρητικά ερωτήματα με ανάπτυξη (50%)
- Πρακτικές ασκήσεις μετάφρασης οικονομικών, νομικών και πολιτικών κειμένων (50%)

Η γραπτή εξέταση αξιολογεί την κατανόηση των θεωρητικών προσεγγίσεων που παρουσιάστηκαν στο μάθημα και την ικανότητα εφαρμογής τους σε συγκεκριμένα παραδείγματα κειμένων.